Wat is de waarde van collectief wonen en welke kansen zijn er voor gemeenschappelijkheid in nieuwe bouwprojecten in Delft? Met deze vragen is dinsdag 8 februari discussie gevoerd met bewoners van bestaande projecten én ontwikkelaars van nieuwe plekken in Delft. Bewoners vertelden hoe collectiviteit ruimte schept voor contact, inspiratie, betekenis en praktische hulp. Ontwikkelaars zien kansen om deze waarden ook in nieuwe Delftse bouwprojecten een plek te geven. In dit artikel lees je wat er aan bod kwam tijdens de bijeenkomst. Of bekijk hieronder de videosamenvatting.
Gemeenschappelijkheid als woonkwaliteit
Delft Design en Open Kaart duiken dieper in de wereld van collectief wonen. Ineke Hulshof, architect en lid van Delft Design, legt uit waarom dit relevant is: “Er is een enorme opgave voor betere volkshuisvesting. We zoeken daarom naar mogelijkheden die de woonkwaliteit vergroten. Collectief wonen is één van deze mogelijkheden; we zijn nieuwsgierig hoe gemeenschappelijkheid het leven van bewoners verrijkt.”
Laagdrempelig contact
Bewoners en initiatiefnemers van drie verschillende Delftse collectieve woonvormen vertellen tijdens de bijeenkomst hoe gemeenschappelijkheid op hun woonplek van meerwaarde is. Mia de Jong is bewoner van Nevel Nemas, een woongroep met 34 woningen speciaal voor ouderen. De bewoners delen een gemeenschappelijke ruimte; deze ruimte is de spil van ontmoeting. Mia: “Hier ontmoet je elkaar; hier vinden allerlei activiteiten plaats.” Zo wordt er elke ochtend koffie geschonken, is er een wekelijkse schilderclub en wordt er samen gewandeld op woensdagen. Karien Schilder, ook bewoner van Nevel Nemas, vertelt: “iedereen heeft een luisterend oor en contact met anderen nodig, ook ik. Het is heel fijn dat je dat in je eigen gebouw kunt vinden, juist als je ouder wordt.”
“We zijn nieuwsgierig hoe gemeenschappelijkheid
het leven van bewoners verrijkt”
Deze laagdrempelige mogelijkheid tot contact vormt ook één van de kernwaarden voor woonvorm TOV, dat staat voor ‘Thuis Onder Vrienden’. Hier wonen jonge mensen met een verstandelijke beperking. Ouders namen het initiatief voor deze woongroep, waar de jongeren wonen en begeleid worden door zorgverleners die de ouders zelf uitkiezen. Initiatiefnemer Louis Aussen: “Als ouders van een kind met een verstandelijke beperking maakten we ons zorgen over eenzaamheid wanneer onze zoon zelfstandig zou gaan wonen. In deze woonvorm is hij ingebed in een collectief.”
De woongemeenschap is een ontmoetingsplek voor de bewoners én voor de ouders van de bewoners.
(Praktische) talenten naast de deur
Mirjam Kleiweg, ook ouder van één van de bewoners van TOV, noemt naast de sociale voordelen ook het benutten van elkaars talenten als waarde van gemeenschappelijk wonen. “Elke ouder brengt eigen talenten in. Zo kan Louis erg goed pannenkoeken bakken en ik kook één keer in de maand bij TOV. De verschillende talenten maken dat er diverse activiteiten worden ondernomen. Je kunt je kind hier zowel loslaten als op een bijzondere manier blijven vasthouden.”
Ook Karien van Nevel Nemas noemt noemt de waarde van diverse talenten. “Wanneer je hulp nodig hebt, wordt je omringd met mensen van wie je weet wat hun kwaliteiten zijn. Er is altijd iemand die je om hulp kunt vragen als er een leiding lekt of je een boodschap nodig hebt, zoals toen ik met een gebroken pols thuiszat.”
Betekenisvol wonen
Maryse Karsten is net verhuisd, ze heeft elf jaar in de Oude Nieuwelaan gewoond. Woonvereniging de Oude Nieuwelaan is een woongemeenschap met ongeveer 30 bewoners en bestaat uit vier groepswoningen naast elkaar. Maryse: “Je huisgenoten zijn als een gezin.” De woningen hebben elk een gedeelde keuken; de vier huishoudens delen gezamenlijk een tuin. In de gedeelde (buiten)ruimtes worden allerlei activiteiten georganiseerd. “Er is veel inspiratie en creativiteit onder de bewoners. Wanneer iemand een idee heeft, wordt er wat georganiseerd. Zo ontstaan er tuinfeestjes, huiskamerconcerten, spelletjesavonden en was er zelfs een tijdelijk museum.” Naast inspiratie, noemt Maryse betekenis: “Ik heb huisgenoten goed leren kennen, van hen geleerd en zelf ook op allerlei manier aan hen terug kunnen geven. Het is een betekenisvolle manier van wonen.”
Een basis om voor de ander van betekenis te kunnen zijn
Karien van Nevel Nemas herkent deze betekenisvolle manier van wonen. Ze benoemt naast de praktische en emotionele waarde van collectief wonen ook de sociaal-maatschappelijke waarde. “Met een goede thuisbasis blijf je vitaal. En deze vitaliteit maakt dat je óók weer iets voor een ander kunt betekenen. Of het nu als vrijwilliger in de kerk of als klimaatactivist is; het kan met een goede basis thuis.”
“De Delftse voorbeelden van collectief wonen laten zien hoe gemeenschappelijkheid ruimte schept voor contact, inspiratie, betekenis en praktische hulp.”
Kansen voor collectiviteit in nieuwe bouwprojecten
De Delftse voorbeelden laten zien hoe collectiviteit ruimte schept voor contact, inspiratie, betekenis en praktische hulp. Tako Postma, stadsbouwmeester van Delft, ging met ontwikkelaars en corporatie in gesprek over de mogelijkheden voor collectiviteit in nieuwe Delftse projecten. Tako: “Ik merk dat er ook bij nieuwe projecten in de stad sterke behoefte is aan een vorm van gemeenschappelijkheid. Deze gemeenschappelijkheid willen we als gemeente graag stimuleren.” Hij vraagt ontwikkelaars Khashayar Ghiabi en Olga Wagenaar, die onder andere werken aan de ontwikkeling van het Kabeldistrict, hoe dit vorm kan krijgen. Khashayar: “Ik zie zeker kansen voor het collectieve wonen in nieuwe bouwprojecten. Als we dit goed willen doen, moeten we aan de voorkant met elkaar verkennen wat dit betekent voor deze projecten.” Olga: “We willen in het Kabeldistrict collectieve woonvormen maken. We staan open voor ideeën hoe we deze collectiviteit kunnen vormgeven. We zijn benieuwd naar de behoefte die er is en gaan het gesprek hier graag verder over aan.”
De bijeenkomsten over collectief wonen worden georganiseerd in aanloop naar de tentoonstelling Collectief Wonen. Lees hier meer over de tentoonstelling.